Có niềm đam mê với dược liệu, ông Phan Bá Nhã miệt mài suốt nhiều năm để săn tìm các giống cây thuốc quý ở rừng mang về nhân giống rồi… đem trồng lại dưới tán rừng.
Ông Phan Bá Nhã, Giám đốc Công ty TNHH MTV Đầu tư phát triển Đại Thành (thuộc UBND tỉnh Đắk Nông), cho biết bản thân làm nghề giữ rừng hơn 20 năm. Năm 2016, ông Nhã bắt đầu tìm hiểu về những loại dược liệu trong khu rừng tự nhiên rộng 17.240 ha do công ty quản lý (xã Đắk Lao, H.Đắk Mil, Đắk Nông).
Năm 2019, ông Nhã được một đối tác hỗ trợ để cùng nghiên cứu dược liệu, đến nay phát hiện và ghi nhận 338 cây thuốc phân bố trong khu rừng.
Ông Phan Bá Nhã cho hay, cây dược liệu và cây cà phê trồng dưới tán rừng không cần tưới tiêu hay bón phân mà vẫn sống khỏe
“Cây thuốc quanh ta thật sự rất nhiều, ở rừng lại càng đa dạng và có nhiều cây thuốc quý. Vì vậy, tôi đã cùng anh em nghiên cứu các phương pháp chiết cành, gieo hạt, nhổ cây con về ươm trồng, sau đó đem lại vào rừng để trồng dưới tán cây”, ông Nhã chia sẻ.
“Cây thuốc ở quanh ta nhưng không phải ai cũng biết”
Trong một chuyến ghé thăm “đại bản doanh”, ông Nhã dẫn chúng tôi vào rừng để đi tìm dược liệu. Ông Nhã cho rằng, chỉ có đam mê thiên nhiên, cỏ cây và dược liệu, ông mới cần mẫn bươn từng cánh rừng, vượt từng quả đồi để săn tìm cây thuốc quý.
Cây giống sâm bố chính được ông Nhã trồng tại trụ sở công ty (H.Đắk Mil). Ông sẽ thu hái hạt của sâm bố chính và ươm trồng dưới tán rừng
“Cây thuốc ở quanh ta nhưng không phải ai cũng biết. Tôi cùng anh em phải tự tìm tòi qua sách vở, nghiên cứu và tham khảo thêm với chuyên gia để sưu tầm giống về ươm trồng tại trụ sở công ty (H.Đắk Mil). Sau khi lên cây con, tôi đem lại vào rừng để trồng dưới tán rừng. Vừa bảo tồn được giống cây quý, vừa làm thương mại sau này”, ông Nhã tâm đắc. Theo ông Nhã, đây là ý tưởng ông đã ấp ủ từ lâu, hiện chỉ mới đặt những viên gạch đầu tiên chứ chưa bán cây thuốc ra thị trường.
Vừa đi, ông Nhã vừa chỉ những cây gỗ quý lâu năm vẫn chễm chệ giữa rừng già. Đam mê dược liệu và nâng niu rừng xanh, ông cho biết cây trong rừng gần như bất khả xâm phạm. Lỡ có cây rừng mọc chìa ra đường chiếm lối đi, ông và nhân viên công ty cũng… không dám đụng đến.
Dưới những tán rừng già sắp tới sẽ được ươm trồng nhiều cây thuốc quý
Đi được vài trăm mét đường rừng, ông Nhã chỉ tay vào những cây thuốc quý vừa được ươm trồng dưới tán rừng khoảng 1 tháng nay. “Đây là cây sâm xuyên đá, đây là sâm bố chính, xáo tam phân, sói rừng…”, ông Nhã “thuyết minh” về tên từng loại và dược tính của cây thuốc.
Chúng tôi đi giữa rừng già. Tiếng chim kêu vọng lại đâu đó từ khoảnh rừng xa xa, ông Nhã kể: “Trồng giữa rừng nên cũng chẳng cần tưới tiêu gì cây cũng sống. Lớp lá cây phân hủy tạo thành tầng mùn dày, tụi cây cỏ tha hồ mà “uống” dinh dưỡng”.
Trồng cà phê sạch dưới tán rừng
Ngoài việc săn tìm cây thuốc, ông Phan Bá Nhã còn trồng cả cà phê dưới tán rừng già. “Mấy tháng trước, tôi có dịp qua Lào tham quan mô hình trồng cà phê hữu cơ dưới tán rừng, thấy hiệu quả cao, bền vững và phát huy được tiềm năng, thế mạnh của rừng nên tôi trồng thí điểm hơn 100 cây cà phê dây dưới tán rừng công ty quản lý”, ông Nhã nói.
Trồng cà phê dưới tán rừng sẽ giảm các chi phí chăm sóc, phân bón
Ông Nhã cho biết thêm, cà phê là một loại nông sản điển hình nhất của các tỉnh Tây nguyên. Tuy nhiên, bà con nông dân thường bán cà phê ra thị trường với giá thấp. Trong khi giá phân bón ngày một đắt đỏ khiến thu nhập của họ càng bấp bênh.
“Trồng dưới tán rừng sẽ cắt giảm chi phí nhân công, phân bón, tưới tiêu. Có thể sản lượng thấp hơn nhưng bù lại chi phí thấp, cà phê hữu cơ 100% vì để cho rừng tự nuôi dưỡng chúng. Đầu ra thì khỏi phải lo!”, ông Nhã kể. “Chỉ có trồng thêm cây, sống cùng cỏ cây thiên nhiên mới phát triển một cách bền vững”.
Ông Phan Bá Nhã phát hiện và ghi nhận hàng trăm cây thuốc trong khu rừng công ty đang quản lý
“Hiện đã có đối tác đề nghị liên kết đầu tư trồng cà phê dưới tán rừng và “bao” đầu ra ở một số nước châu Âu, Mỹ. Sắp tới, sau khi đánh giá hiệu quả thử nghiệm, công ty dự kiến sẽ trồng khoảng 1.000 ha cà phê và 500 ha dược liệu dưới tán rừng”, ông Nhã kể rồi dang cánh tay, nói sự sống rồi sẽ được ươm mầm và sinh sôi dưới tán của những cây gỗ cà chít, cẩm lai, trắc, gõ đỏ…